Ałtaj to jednocześnie rozległa kraina i system górski w Azji Środkowej, który rozciąga się na terytorium Rosji, Kazachstanu, Mongolii i Chin. Chińska część Ałtaju na terytorium kraju graniczy od południa z Kotliną Dżungarską i Tien-Szan oraz od południowego-wschodu z Pustynią Gobi. Wyższe partie charakteryzują się rzeźbą alpejską, natomiast w niższych dominują niewysokie i płaskie grzbiety pocięte wąwozami. Klimat jest tam podobny jak w pozostałych, górskich regionach Chin, czyli z bardzo mroźnymi zimami i chłodnymi, krótkimi latami. W południowej i centralnej części występują stepy i półpustynie, które przed wiekami były postrachem dla kupców przemierzających Jedwabny Szlak. Chociaż podróżowanie po piaskach i wydmach nie jest łatwym wyzwaniem, uroki takiej wspinaczki docenią z pewnością poszukiwacze przepięknych krajobrazów.

Podróżnicy zmierzający do Ałtaju od strony wschodnich Chin trafiają najczęściej do największej oazy w okolicy, jaką jest słynące z melonów miasto Hami (Kumul). Od wieków było to jedyne żyzne i urodzajne miejsce w okolicy i tam właśnie schronienie znajdowali kupcy podróżujący handlowym traktem. Chociaż początki osady sięgają II w. p.n.e., pierwsi Chińczycy pojawili się tam około 70 r. n.e., by utworzyć wojskową komendę sprawującą władzę nad ludem zamieszkującym okolicę. Plemiona koczownicze niejednokrotnie niszczyły garnizon i rabowały kupców przemierzających północną nitkę Jedwabnego Szlaku. Miasto pozostawało pod panowaniem chińskim do VIII w., czyli do momentu kiedy w północno-zachodnich Chinach pojawili się Tybetańczycy, a Hami przeszło po panowanie ludu Ujgurów zamieszkujących tam do dziś. Przez Ałtaj w XIII stuleciu przetoczyła się fala mongolskiego potopu, pozostawiająca po sobie na kilka stuleci potomków słynnego Czyngis-chana. Wtedy odrodziła się handlowa komunikacja z Europą, a Hami w swoich relacjach opisał podróżnik Marco Polo zwiedzający tę część świata. XIV wiek to już dominacja dynastii Ming, która na dobre zaczęła rządzić Chinami. Chociaż w kolejnych stuleciach ważna osada strategiczna była nękana licznymi najazdami sąsiednich państw, pozostawała pod władzą chińską. Z tego miejsca Chińczycy wyruszali na tłumienie powstań w Turkiestanie Wschodnim – krainy podbitej w późniejszym czasie i nazwanej Sinciang. Początek XX wieku przyniósł ze sobą kolejne konflikty, w które zaangażowała się Armia Czerwona, a prowincja Sinciang stała się w latach pięćdziesiątych Ujgurskim Regionem Autonomicznym, pozostając jednak pod zwierzchnictwem Chin. Obecnie miasto Hami jest spokojną oazą z panującym wokoło krajobrazem pustynnym i terenami bogatymi w złoża ropy naftowej. Nie ma tam zbyt wielu zabytków, ale warto zobaczyć Groby Królów Hami – Hui Wang Fen, którzy władzę w mieście sprawowali w latach 1697-1930. Zwiedzić można także miejscowy meczet, muzeum oraz mauzolea, których historię najlepiej opowiada przewodnik. Drugim istotnym miejscem jest grobowiec Gessa – jednego z pierwszych islamskich misjonarzy działających na terenie Chin. W Hami nie ma problemu ze znalezieniem noclegu, gdyż jest to jedyne w okolicy miasto z bazą hotelową.

Chociaż kuchnia chińska zagościła na dobre na europejskich stołach, wizyta w tradycyjnej restauracji może okazać się miłym zaskoczeniem. Pełna harmonia smaków to kulinarna zaleta uzyskiwana dzięki unikalnemu łączeniu składników o różnych kształtach i barwach, zadziwiających nie tylko zmysł smaku, ale również wzroku. Chińczycy stawiają na dużo warzyw, mało tłuszczu oraz zdrowe jedzenie nierozerwalnie połączone z filozofią, medycyną i każdą dziedziną życia. Terytorium Chin jest bardzo rozległe, dlatego w zależności od pobytu w danym regionie, warto poświęcić czas na kulinarną podróż po najróżniejszych restauracjach, by rozpoznać na własnym podniebieniu najważniejsze smaki: słodki, kwaśny, cierpki, słony i gorzki.

Warto pamiętać, że w Chinach śniadania spożywa się bardzo wcześnie, nawet o 6:00 rano, a przed południem większość restauracji przyrządza już obiady. W tradycyjnych restauracjach jada się na obracanych stołach przeważnie pałeczkami, chociaż dla turystów z zachodu przygotowywane są na wszelki wypadek zestawy sztućców, ale będąc już w Chinach chyba warto pokusić się naukę specyficznego spożywania posiłków. Lista chińskich potraw jest tak długa jak historia kraju licząca kilka tysięcy lat. Zaglądając do restauracji oprócz lokalnego podziału można zauważyć kilka kategorii: potrawy carskie, potrawy lokalne, potrawy rodzinne, etniczne, wegetariańskie oraz lecznicze. Większość dań skupia dziedzictwo kultur azjatyckich takich jak koreańska, japońska oraz mongolska. Na stoły cesarskie trafiały przeważnie najznamienitsze i wyszukane dania, podczas gdy poddani spożywali najczęściej ryż.

Kuchnia bazuje na ryżu krótko lub długoziarnistym, bardzo często serwowanym w postaci klusek lub makaronu. Do tego dochodzi przeważnie mięso uznawane za produkt dodający sił witalnych. Chociaż w regionach islamskich króluje baranina i wołowina, najpopularniejszym mięsem jest wieprzowina zwana zhurou. Jada się także dużo kurczaków jirou oraz jagnięcinę. Na stoły, szczególnie w regionach przymorskich, trafiają także ryby fu, chociaż spotkać można również nieco bardziej egzotyczne ślimaki morskie, żółwie, węże, cykady, a nawet skorpiony czy kawałki niedźwiedzia. Na szczęście dostępna jest cała gama warzyw takich jak kapusta pekińska, szpinak czy ziemniaki oraz owoców: jabłek, mandarynek, bananów, gruszek i winogron. Niezbędnych protein dostarczają nasiona soi występujące w wielu potrawach, chociaż za substytut mięsa uchodzi także ser tofu – świeży twaróg o konsystencji kremu, podawany w wielu kulinarnych kombinacjach.

Do popularnych przekąsek, z którymi bardzo często można się zetknąć stołując się w niewielkich restauracjach na wąskich uliczkach „hutong”, należą jaja kacze, kurze i przepiórcze gotowane na twardo w roztworze herbaty, sosu sojowego i anyżu. Na stoiskach z przekąskami można także nabyć grillowane skrzydełka kurczaka, makarony, kebaby, pieczone ziemniaki i kukurydzę. Ciekawe w smaku mogą okazać się bułki gotowane na parze o nadzieniu mięsnym lub warzywnym, na które potocznie mówi się „łyse głowy”.

Posiłki najczęściej rozpoczyna się pobudzającą żołądek i wzmagającą apetyt filiżanką herbaty, której mnogość gatunków może zachwycić niejednego pasjonata aromatycznego napoju. Chińczycy do posiłków pijają także piwo pijiu (najsłynniejsze Tsingtao pochodzi z Qingdao) oraz spirytus bajiu określany mianem „białego wina”. Jest to jeden z najmocniejszych alkoholi, z którym nie należy przedobrzyć, podobnie jak z mocną wódką Mao Tai Jiu pochodzącą z prowincji Kuejczou. Może po prostu lepiej sięgnąć do obiadu po słodzoną lemoniadę albo delikatne wino gronowe Putao Jiu. W restauracji warto także poprosić o butelkę słodkiego, uchodzącego za wytrawne, białego wina „Wielki Mur” lub czerwonego o groźnej nazwie „Smok”.

Kuchnia regionu Ałtaj i Tien-Szan powstała dzięki napływowi ludności ujgurskiej, która skomponowała w swoim menu potrawy bardziej środkowoazjatyckie niż chińskie. Popularnym daniem w stolicy regionu są tzw. „wyciągnięte kluski”, czyli kawałki ciasta na bieżąco formowane przez kucharzy i podawane z baranim gulaszem, warzywami i chili. Podobnym daniem opartym na ostrym sosie jest tohogish, posiekany kurczak łącznie z głową i nogami, przybrany liśćmi kolendry. Duże kawałki baraniny wędrują także do regionalnego dania pilaw, które oprócz ryżu składa się także z szafranu. Na każdym rogu ulicy można kupić posypane chili i zmielonym kminkiem baranie kebaby, które najlepiej popić wyjątkowym w smaku jogurtem suannai. Smaczny jest regionalny chleb podobny do precli, pierożki z baraniną i cebulą – permuda oraz nugat z orzechami włoskimi, rodzynkami i suszonymi owocami – madang.

Turyści wybierający się do Chin spodziewają się przeważnie kulturowego szoku, co nie do końca okazuje się słuszne. Chociaż odległy zakątek na kuli ziemskiej jest ogromną zagadką rządzoną według tajemniczych zasad, bez problemu można się tam odnaleźć i przekonać, że jest to ciekawy kraj z jedną z najstarszych kultur świata. W kraju akupunktury, aromaterapii i ćwiczeń z medytacji każdy może doświadczyć inspirujących przygód, które później staną się ciekawym tematem do dyskusji.

Niemalże całą populację stanowią Chińczycy, niemniej w jej skład wchodzi kilkadziesiąt innych mniejszości narodowych, które wyznają między innymi islam. Wyznanie i religia bardzo mocno wpływa na kulturę i kształtuje styl życia społeczności. W chińskich religiach ludowych główną rolę odgrywa buddyzm, taoizm i konfucjanizm, chociaż znaczna część społeczeństwa jest bezwyznaniowa. Konfucjanizm przykładowo kładł nacisk na poszanowanie tradycji i stąd zamiłowanie Chińczyków do wszechobecnego porządku. Taoizm odnosił się do obecnych w człowieku przeciwstawnych sił jing i jang oraz rozwoju duchowego człowieka, a buddyzm wyznawał wiarę w istnienie istot nadprzyrodzonych oraz życia po śmierci.

Chińczycy są na ogół pracowici, zaradni i weseli, o czym przykładowo można przekonać się podczas stołowania w restauracjach i wsłuchiwania w gwarne rozmowy. Interesują się światem zewnętrznym, chociaż życiowa determinacja prowadzi do osiągania celu za wszelką cenę. Podróżując po Chinach należy jednak pamiętać, że wciąż ma się do czynienia z państwem komunistycznym, rządzonym silną ręką i posiadającym system nie zawsze zrozumiałych wartości. Ludzie rodzą się równi i prowadzą życie w zgodzie z powszechnie obowiązującymi normami.

Podróżnik zwiedzający chińskie miasta powinien pamiętać o okazywaniu szacunku i posłuszeństwie wobec starszych. Dobrym sposobem na wywarcie pozytywnego wrażenia jest przekazanie przy pierwszym spotkaniu wizytówki lub karteczki z imieniem i nazwiskiem, najlepiej w języku chińskim. Chińczycy bywają impulsywnymi ludźmi, chociaż nie zawsze głośna dyskusja musi mieć znamiona kłótni. Chociaż w Chinach funkcjonuje wiele różnych dialektów językowych (szanghajski, min, kantoński), komunikację ułatwia język mandaryński określany „wspólnym językiem”. Dla turystów z pewnością egzotycznie przedstawiają się chińskie znaki-piktogramy reprezentujące raczej myśl niż sposób wymowy, których dźwięk różni się w zależności od regionu. Poznanie nawet najłatwiejszych znaków, chociaż sprawi zapewne sporo trudności, może okazać się interesującą nauką.

Chińczycy niezależnie od piastowanego stanowiska największą wagę przywiązują do przestrzegania godzin posiłków, końca pracy i snu, dlatego warto uszanować przerwę obiadową, by zaoszczędzić sobie jakichś nieprzyjemności. Bardzo ważna jest także gościnność, chociaż zaproszenia do domów są rzadkością, w przeciwieństwie do towarzyskich spotkań w restauracjach. Zaproszenie do jedzenia jest wyrazem przyjaznych stosunków, tym bardziej jeśli dotyczy spraw biznesowych. Kultura biznesowa i negocjacyjna bowiem jest w chinach bardzo ważnym aspektem prowadzenia interesów, więc jeśli ktoś w trakcie podróży chce załatwić sprawy zawodowe powinien szczegółowo zapoznać się z taką etykietą, by nie popełnić niepotrzebnego „faux pas”. Chińczycy dużą wagę przywiązują także do min, próbując zawsze zachować kamienne oblicze, co często może wprawiać Europejczyków w zabawne zakłopotanie. W trakcie rozmów lepiej nie poruszać tematów dotyczących Tybetu i ogólnie komunizmu, a tym bardziej nie można krytykować funkcjonowania państwa. Naturalne tematy najczęściej dotyczą pogody, kultury, zabytków czy sportu.

Dla Chińczyków najświętszą częścią ciała jest głowa, więc nie należy dotykać niczyjej głowy. Nie ma tam zwyczaju dawania napiwków, spóźnianie się nie leży w dobrym tonie, a zakazane jest pokazywanie stopy lub wskazywanie czegoś stopą uchodzącą za nieczystą część ciała.

Chiny są państwem komunistycznym, w którym celebruje się takie święta jak Święto Pracy przypadające na 1 maja, październikowe Święto Narodowe czy Nowy Rok będący świętem ruchomym ze względu na chiński kalendarz. Do pozostałych świąt państwowych należy między innymi Dzień Kobiet, Dzień Dziecka i rocznica powstania Komunistycznej Partii Chin.

Urumczi – stolica Kotliny Dżungarskiej i jedno z najważniejszych miast tej części Chin, z ponadmilionową społecznością. Dla turystów przybywających tam z zachodniej części Azji  jest to pierwsze typowo chińskie miasto, z którym ma się do czynienia. Historia Urumczi sięga VII wieku, kiedy region przeszedł pod całkowitą kontrolę Chin. W tym czasie zatrzymywały się tam kupieckie karawany podążające Jedwabnym Szlakiem, a w wieku VIII napłynęła ludność ujgurska. W XVIII w. powstawały w okolicy liczne kolonie wojskowe mające tłumić muzułmańskie powstania. Kilka stuleci później, przed wybuchem II wojny światowej, pojawili się tam Sowieci, których zadaniem było również opanowanie rebelianckich zapędów trwających aż do lat sześćdziesiątych XX w. Obecnie Urumczi jest ważnym miastem przemysłowym, pełnym eleganckich domów i sklepów ciągnących się wzdłuż głównych ulic. Dla turystów nie ma tym zbyt wielu zabytków do oglądnięcia, niemniej z dziejami okolic można zapoznać się w Muzeum Autonomicznego Regionu Xinjiangu, z główną ekspozycją poświęconą historii Jedwabnego Szlaku. Dowiedzieć się tam również można o mniejszościach etnicznych zamieszkujących Kotlinę Dżungarską. W mieście nie ma jednoznacznie określonego centrum, a najprzyjemniejszym terenem dla turystów jest wzgórze Hongshan, gdzie można dobrze zjeść, zrobić zakupy, zwiedzić kilka świątyń i oglądać oddalone szczyty regionu Tien-Szan. Ze względu na najlepszą w tej części Chin bazę hotelową, z Urumczi najlepiej wybierać się na zwiedzanie okolic. W wielu restauracjach można nie tylko dobrze zjeść, ale również przypatrzeć się pokazom tradycyjnego tańca ujgurskiego.

Tian Chi – Niebiańskie Jezioro położone około 100 km na wschód od Urumczi tworzy wyjątkowy pejzaż, którego podziwianie jest prawdziwą, turystyczną rozkoszą. Z racji położenia na wysokości 2 tys. m n.p.m. nad akwenem nieustannie panuje przyjemny chłód, orzeźwiający w trakcie upalnego lata. Zbiornik niebiańsko kołyszący się pośród gęstych lasów sosnowych, strzelistych wzgórz i trawiastych łąk zasilany jest wodą z topniejących lodowców. Rześkie powietrze zachęca do długich wędrówek po wyznaczonych szlakach okalających błękit skryty wśród zieleni i skał. Podczas wędrówki można spotkać leniwe bydło wypasające się na bujnych łąkach, tradycyjne jurty, w których mieszkają pasterze, kozice górskie wędrujące wysokimi graniami i turystów szykujących się na wysokogórską wspinaczkę. W chwili słabości warto zapytać miejscowych o „kumys” – napój alkoholowy wytwarzany ze sfermentowanego kobylego mleka.

Turfan – zielona oaza funkcjonująca na pustyni dzięki topniejącym śniegom okolicznych gór, którą mieszkańcy obsadzili dodatkowo winoroślą i stworzyli roślinne tunele dające wytchnienie przed żarem płynącym z nieba. Prowadzi tam niezwykle malownicza droga, dla której tłem są wywołujące respekt góry przechodzące swobodnie w rozległą pustynię. Mieszkają tam Ujgurzy zajmujący się między innymi sprzedażą suszonych owoców na barwnych targowiskach. Ekstremalne warunki pogodowe sprawiają, że najgorętsze godziny w ciągu dnia najlepiej spędzić popijając zmrożonego drinka w którejś z restauracji. Można także smakować pysznych winogron prosto z winnic, by wieczorem, kiedy powietrze jest znacznie przyjemniejsze, ruszyć na zwiedzanie buddyjskich grot i ruin miast znajdujących się w okolicy. Samo centrum miasta nie jest duże, działa tam muzeum prezentujące szczątki dinozaurów i przedmiotów znalezionych na Jedwabnym Szlaku, a uwagę turystów przyciąga interesujący system irygacyjny funkcjonujący w mieście od 2 tys. lat. Chociaż w Turfanie nie ma zabytków warto poświęcić chwilę na wizytę w meczecie z minaretem, który datowany jest na XVIII w. Turyści zatrzymujący się w mieście na dłużej, traktują zazwyczaj hotele jako bazę wypadową do zwiedzania okolic, a lokalne restauracje jako idealne miejsce do spróbowania ujgurskich, chrupiących, owiniętych soczystymi kiściami winogron szaszłyków z jagnięciny.

Kiedy najlepiej wybrać się do regionu Ałtaj?
Na wycieczkę najlepiej wybrać się wiosną lub jesienią, kiedy panują optymalne warunki do zwiedzania miast i wypraw w góry, a umiarkowane temperatury zbytnio nie przeszkadzają. Zimy w tej części kraju są mroźne, a lata upalne i deszczowe (szczególnie lipiec i sierpień).

Jaka waluta obowiązuje w Chinach i jakie są orientacyjne ceny?
Walutą Chin jest juan renminbi z nowym oznaczeniem China New Yuan (CNY), 1 CNY = 100 fenów. Ceny między regionami znacznie się różnią i zależą od popularności turystycznej danego obszaru, a prowincja jest tańsza niż ekskluzywne kurorty. W trakcie robienia zakupów, szczególnie na bazarach i targowiskach, warto targować się, gdyż sprzedawcy często obniżają ceny. Towary w chińskich supermarketach i większych sklepach mają ceny porównywalne z polskimi.

Gdzie i jakie pamiątki kupić w Chinach?
Najciekawsze, tradycyjne pamiątki można kupić w lokalnych sklepach z rękodziełem oraz w „manufakturach”, gdzie przedmioty są wykonywane ręcznie. Chińczycy są specjalistami w tworzeniu podróbek, dlatego za oryginalnymi produktami lepiej rozejrzeć się w tzw. „Sklepach Przyjaźni” niż zwykłych sklepikach przyciągających niskimi cenami. Na uwagę zasługuje duży wybór antyków, chociaż nie ma co liczyć na niskie ceny. Ciekawymi upominkami mogą być przykładowo narzędzia wykorzystywane przez artystów takie jak pędzle i tusz, a także przedmioty z nefrytu i tradycyjne latawce. Warto wstąpić do tradycyjnej herbaciarni po aromatyczną paczuszkę herbaty lub rozglądnąć się w pierwszej lepszej „graciarni” za drewnianą rzeźbą lub misternie wykonanym posążkiem Buddy. Turyści rozglądają się także za fajkami do opium, kompletami do gry w „madżonga” czy chińską porcelaną. Stosunkowo tanie są perły, jedwab i obrazy malowane na takim materiale. Unikatowym prezentem jest także chińska kaligrafia malowana na jedwabiu lub bibule. Podczas zakupów warto pokusić się o targowanie, gdyż sprzedawcy bardzo często opuszczają ceny wstępnie zawyżone dla turystów.

Jaki czas obowiązuje w Chinach?
W Chinach do czasu polskiego w lecie dodajemy 6, w zimie 7 godzin.

Jak poruszać się po Chinach?
Z powodu dużych odległości przemieszczanie się pomiędzy poszczególnymi regionami jest utrudnione, niemniej samoloty obsługują stolice wszystkich prowincji i większe miasta. Podróżowanie z pewnością wymaga wcześniejszego, dobrze przygotowanego planu, szczególnie jeśli chodzi o tańszy transport. Kolej jest najszybszą, najbezpieczniejszą i najlepiej rozwiniętą formą poruszania się po Chinach. Sieć kolejowa dysponuje najszybszymi pociągami luksusowymi, ekspresami, pośpiesznymi i osobowymi. Składy często bywają przepełnione, więc lepiej wcześniej zarezerwować bilet i unikać kupowania biletu w dzień wyjazdu, chyba że jest to trasa lokalna.

Chociaż sieć kolejowa jest dobrze rozbudowana, nie brakuje regionów, do których można dotrzeć tylko autobusem. Najlepszą flotą autobusową dysponują prywatni przewoźnicy. Połączenia zarówno prywatne, jak i publiczne są częste, gdyż istnieje duża konkurencja i zapotrzebowanie ze strony pasażerów. Bilety można kupować bez wcześniejszej rezerwacji i należy pamiętać, że podróż autobusem nie należy do najkrótszych ze względu na częste przystanki. Na trasach do 100 km kursują minibusy, które są rozsądną cenowo i czasowo formą podróżowania.

Transport w dużych miastach jest dobrze rozwinięty. W Pekinie, Hongkongu, Kantonie i Szanghaju działa metro, a autobusy są stosunkowo tanie. Ceny wszechobecnych taksówek również nie są wygórowane.

Na terytorium Chin nie można wjechać własnym samochodem, a wynająć lub kupić auto można jedynie po wcześniejszym uzyskaniu chińskiego prawa jazdy i załatwieniu wielu formalności. Międzynarodowe prawo jazdy nie jest honorowane. Zawsze można wynająć samochód z kierowcą, ale nie należy to do tanich udogodnień w podróżowaniu.

Jakie są ograniczenia celne w Chinach?
Przy wwożeniu środków płatniczych powyżej równowartości 5 tys. USD należy złożyć stosowną deklarację celną, na której podstawie przy wyjeździe prowadzona jest kontrola. W deklaracji wjazdowej należy również zgłosić wszystkie wartościowe przedmioty (np.: kamera, cenna biżuteria itp.) Wywieźć można ograniczoną ilość alkoholu (do 1 l), a zakupiony sprzęt elektroniczny nie może przekraczać wartości wyższej niż 5 tys. CNY. Zakaz dotyczy wywozu waluty chińskiej w wysokości większej niż 20 tys. CNY, dóbr kultury, dzieł sztuki, rzadkich wydawnictw, kamieni szlachetnych i ich pochodnych, zagrożonych gatunków roślin i zwierząt.

Jakie dokumenty potrzebne są w razie konieczności skorzystania z służby zdrowia w Chinach?
Cudzoziemiec na terenie Chin za wszystkie usługi medyczne płaci gotówką, natomiast zwrotu kosztów leczenia można dochodzić po powrocie do kraju, po przedstawieniu firmie ubezpieczeniowej odpowiednich rachunków (należy zadbać, żeby były wystawione w języku angielskim). Polisy zagranicznych firm nie są uznawane, więc jedyną opcją jest korzystanie z chińskiego ubezpieczenia. Chociaż nie ma obowiązku ubezpieczeń osobowych, jedynym rodzajem wymaganego ubezpieczenia jest polisa na przelot na trasach krajowych, którą wykupuje się jako dodatek do biletu. Należy również pamiętać, że niektóre z firm ubezpieczeniowych wymagają poświadczenia rachunków przez poszczególne urzędy konsularne. Opieka medyczna poza terenami głębokiej prowincji nie stanowi problemu i jest ogólnodostępna. Cena za dobę pobytu w szpitalu nie obejmuje kosztów usług medycznych, badań ani leków, za które płaci się osobno. Turystom, którzy chcą skorzystać z leczenia metodami tradycyjnymi zaleca się korzystanie z gabinetów dostępnych przy niektórych klinikach oraz z punktów w większości hoteli. W niektórych regionach, które zostają umieszczane są na liście zagrożeń epidemiologicznych sporządzonej przez WHO, bezwzględnie wymagana jest książeczka zdrowia.

Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach, przestrzegać podstawowych zasad higieny niezbędnych w krajach tropikalnych oraz zwracać uwagę na warunki w jakich przygotowuje się i przechowuje jedzenie. Turyści powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, gdyż woda z kranu nie jest zdatna do picia.

Szczepienia ochronne nie są wymagane, niemniej szczególnie w krajach tropikalnych istnieją zagrożenia sanitarno-epidemiologicznych, dlatego przed wyjazdem warto sprawdzić czy szczepienia nie są zalecane sezonowo i profilaktycznie zaszczepić się przed wskazanymi chorobami. Poszczególne zalecenia sanitarne pozwalające uniknąć zachorowania na różne choroby dostępne są na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Sanitarnej: www.pis.gov.pl

Obywateli polskich wybierających się do Chin obowiązują wizy, które można uzyskać w ambasadach i urzędach konsularnych po przedstawieniu paszportu (ważnego min. 6 miesięcy od daty wyjazdu z Chin), zdjęcia, wypełnionego wniosku wizowego, kserokopii biletu do Chin albo wydruku potwierdzającego hotelową rezerwację, bądź też potwierdzenia uczestnictwa w wycieczce. Wyjazd z terytorium Chin do Specjalnej Strefy Administracyjnej Hongkongu lub Makau traktowany jest jako opuszczenie granic ChRL i automatycznie anuluje ważność posiadanej wizy jednokrotnej, dlatego przed podróżowaniem w te miejsca trzeba zadbać o posiadanie wizy dwu- lub wielokrotnej. Polacy podróżujący wyłącznie do Hongkongu i Makau nie potrzebują wiz wjazdowych, jeżeli ich pobyt nie przekracza 3 miesięcy. Podróżując dalej do Chin wizę wjazdową można uzyskać w specjalnych biurach łącznikowych centralnych władz ChRL. W Chinach istnieje obowiązek meldunkowy, którego dokonuje administracja hotelu.

Szczegółowe i aktualne informacje można znaleźć na stronie MSZ: www.msz.gov.pl lub na stronie ambasady polskiej w Pekinie www.pekin.polemb.net

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Chińskiej Republice Ludowej
Chiny, Pekin, 1 Ritan Lu, Jianguomenwai, 100600
Tel. dyżurny: +861065321235 Faks: +861065321745
pekin.amb.sekretariat@msz.gov.pl
www.pekin.polemb.net

Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Hongkongu
Chińska Republika Ludowa, Hongkong, 183 Queens Road East, pokój 2506, piętro 25,
Tel.: +852 28400779 Tel. dyżurny: +852 93663262 Faks: +852 25960062
hongkong.kg.info@msz.gov.pl
www.hongkongkg.polemb.net

Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Kantonie
Chińska Republika Ludowa, Kanton, Shamian Dajie nr 63, 510130
Tel.: +8620 81219993 Tel.: +8620 81219994 Tel. dyżurny: +86 13500033863 Faks: +8620 81219995
kanton.kg.sekretariat@msz.gov.pl
www.kantonkg.polemb.net

Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Szanghaju
Chińska Republika Ludowa, Szanghaj, 618 Jianguo Xi Road, 200031
Tel.: +86 21 6433 4735 Tel.: +86 21 6433 9288 Tel. dyżurny: +86 15 0004 44808 Faks: +86 21 6433 0417
szanghaj.kg.sekretariat@msz.gov.pl
www.szanghajkg.polemb.net